HbA1c Testi Nedir?
HbA1c testi; Diyabet hastalığının tanısının koyulabilmesi için yararlanılmaktadır. Kandaki şeker düzeyini gösteren bu test sayesinde tip1 ve tip2 diyabet hastalığı daha erken dönemde teşhis edilmektedir. HbA1c kişinin son 3 ayda kandaki şeker seviyesini göstermektedir. Kişinin diyabeti varsa ideal HbA1c değeri 48 mol ve altında olmalıdır. Tip 2 diyabet riski gibi bir durum varsa HbA1c değeri 42 mol altında olmamalıdır.
Bu test, üç ile altı ayda bir yapılmakta ve bazı durumlarda daha sık yaptırılabilmektedir. Özellikle kişi kan şekeri seviyesini yönetmekte zorlanıyorsa hba1c testi yaptırabilmektedir.
HbA1c seviyesinin öğrenilmesinin ardından bu kandaki şeker oranının nasıl dengede tutulması gerektiği konusunda uzmanlardan yardım alınmalıdır.
Kişinin HbA1c değeri yüksek çıkarsa kanda çok fazla şeker olduğu anlamına gelmektedir. Bundan dolayı göz ve ayaklar ile ilgili birçok farklı sorun meydana gelebilmektedir.
HbA1c değerini düşürmek yıkıcı komplikasyonlarla karşılaşma ihtimalinin azalmasına da yardımcı olmaktadır. Bu yüzden yapılması gereken ilk şey HbA1c değerlerinin düzenli bir şekilde kontrol ettirmektir.
Kimler HbA1c Testini Ne Kadar Süreyle Yaptırmalı?
Diyabet belirtisi taşıyan veya diyabet hastalığı olanlar için uygulanan HbA1c testleri hastalık süreçlerini kontrol ve takip etmekte oldukça etkilidir.
Uygulama süresi kişiden kişiye göre değişiklik göstermektedir. Tip1 diyabet hastalarının bir yıl içerisinde 4 kez bu testi yaptırması gerekmektedir.
Kişinin prediyabeti varsa 1 kez, tip2 diyabeti olanlar yılda 2 kez, tip2 diyabeti olan ve süreci yönetmek adına insülin kullanmak gerekiyorsa yılda 4 kez bu testten yararlanılmalıdır.
Test sürecinde karşılaşılacak değişiklikler ve yeni bir diyabet ilacı kullanımında yine bu testin yaptırılması gerekmektedir.
Hba1c Testi Nasıl Çalışır?
Kanda bulunan şeker glikozdur. Glikozun ölçülmesi için HbA1c testi uygulanmaktadır. Glikozdaki artış ve azalmalar meydana geldiği vakit kişide diyabet hastalığı görülmektedir.
Glikozun dokulara taşınmasını sağlayan kan hücreleridir ve kan hücreleri hemoglobine bağlanarak bunu yapmaktadır.
Bu bağlanmanın sebebi de vücudun kanda bulunan şekeri doğru kullanamamasıyla ilişkilidir. HbA1c tetkikleri de ne kadar glikozun bağlandığını görmek ve ölçmek için uygulanmaktadır.
Belirli bir zaman aralığı göz önüne alınarak ortalama kan şekeri seviyesi ölçülmekte ve bu testler birçok farklı teste göre daha yüksek doğruluk payı sunmaktadır.
Ölçümden sonra değerin hafif yüksek olması prediyabeti ve daha da yüksek seviyelerde olduğu zaman diyabetin meydana gelmesine sebebiyet vermektedir.
Bu test sayesinde glikoz düzeyi net bir şekilde ölçülmektedir. Aynı zamanda bu testlerin belirli sürelerle düzenli bir şekilde yapılması uygulanacak tedavinin de seyrinin planlanmasına yardımcı olmaktadır.
HbA1c Testi Nasıl Yapılır?
Basit bir kan testi olan HbA1c için kişinin aç olmasına gerek yoktur. Kişi testi yaptırmadan önce normal yeme içme düzenini gerçekleştirebilmektedir.
Bu testte normal bir şekilde kan alınmakta ve bu kan örneği laboratuvarda incelenmektedir. Bu testin sonuçları yüzde olarak belirtilmektedir.
HbA1c testlerinin yüzdesinin yüksek olması diyabet ve diyabet komplikasyonu geliştirme riskini de yükseltmektedir.
Kişinin HbA1c sonucu %6-5 veya bu sayıdan daha yüksek bir değerdeyse kişide şeker hastalığı olduğunu söylemek mümkündür.
%8 üzerindeki bir değerden bahsediliyorsa diyabetin kontrolünde sıkıntılar çıktığı ve komplikasyon geliştirme riskinin daha fazla olduğu söylenebilir.
Bazı kişilerde değerler için yüksek ve düşük hedefler koyulabilmektedir. HbA1c hedefin çok üzerindeyse diyabet planında farklı değişiklikler söz konusu olabilmektedir.
HbA1c değer seviyesi 6,5’den daha fazla çıkarsa kişinin diyabet olduğu söylenebilir. %5-6-5 arası sonuçlar şeker hastalığına yakalanma oranının fazla olduğunu göstermektedir. %5,7’nin altındaki seviyeler normal olarak tanımlanmaktadır.
Bu testlere yönelik inceleme ve değerlendirmeler alanında uzman olan kişiler aracılığıyla yapılmalıdır. Kişinin yaşı ve diyabet durumuna bağlı olarak tedavi yöntemi belirlenmekte ve düzenli aralıklarla test yaparak süreç takip edilmektedir.
Hba1c Neden Yükselir?
Kandaki şeker oranının yüksek olması HbA1c sonuçlarının da yüksek çıkmasına sebebiyet verebilmektedir. HbA1c’nin yüksek çıkmasında birçok faktör etkilidir. Özellikle bu faktörler hastadan hastaya değişiklik göstermektedir. Bu faktörler ile ilgili şunlar söylenebilir;
- Hba1c’nin yüksek olmasının nedenlerinden birisi kişinin vücudunda insülin üretilememesi ve kullanılamaması gelmektedir. Bu durum bu testin yüksek çıkmasına neden olmaktadır.
- Testin yüksek çıkmasındaki bir diğer neden ise hipertansiyon hastalığıdır. Ayrıca obez olmak veya aşırı kiloya sahip olan kişilerinde test sonuçlarının yüksek çıktığı bilinmektedir.
- Hareketsiz bir yaşam süren kişilerde de Hba1c seviyesi yüksek çıkmaktadır.
Buradaki faktörlerin her birisi diyabetinde başlıca nedenleri arasında sayılmaktadır.
Hba1c Testi Nasıl Düşürülür?
Hba1c düzeyinin düşürülmesindeki en etkili yöntem kan şekerinin düzenlenmesini sağlamak ve kan şekerini belirli bir dengede tutmaktır.
Bu kan şekerinin kontrol altında tutulabilmesi için uzman tedavi planı, beslenme planı, ilaç ve insülin enjeksiyonu içeriği hazırlamaktadır.
Hba1c’nin düşürülmesi için yapılacaklar;
- İlk olarak doktorun diyabet ilacını gözden geçirerek ilacın dozunu artırabilir veya yeni bir ilaç verebilir.
- Kan şekerinin yükselten karbonhidratlı ve şekerli gıdaların tüketiminden uzak durulmalıdır. Dengeli beslenme konusunda tavsiyeler alınmalıdır. Bu tavsiyelere göre süreç daha kolay bir şekilde yönetilebilir.
- Karbonhidratlı yiyeceklerin yerine sebze ağırlıklı beslenilmeli ve lifli gıdalar tüketilmelidir.
- Bol su içilmeli ve egzersizler yapılmalıdır.
- Kişi sigara kullanıyorsa sigarayı bırakmalıdır. Sigara içmek kanın vücuttaki dolaşımını güçleştirmektir.
Tüm bu maddeler sayesinde HbA1c testi belirli bir seviyeye düşürülebilir.
HbA1c Testi Fiyatları 2025
Hba1c testi fiyatları 2025 hakkında bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.